Jaka jest różnica pomiędzy podejrzanym, a osobą podejrzaną? Jakie są prawa podejrzanego? Jakie obowiązki ma podejrzany? Odpowiedzi na pytania o prawa i obowiązki podejrzanego znajdziesz w poniższym artykule ze Strefy Wiedzy.
Podejrzany, czy osoba podejrzana
Na samym początku warto zaznaczyć, że podejrzany i osoba podejrzana to nie to samo. Dlatego rozpoczniemy od definicji, która pozwoli nam od razu określić kim jest podejrzany, a kim jest osoba podejrzana. Zatem jaka jest różnica pomiędzy podejrzanym a osobą podejrzaną?
Definicję podejrzanego możemy odnaleźć w art. 71 § 1 Kodeksu Postępowania Karnego. Według tego artykułu za podejrzanego uważa się osobę, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów. Albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego.
Osobą podejrzaną jest osoba, którą podejrzewa się o popełnienie przestępstwa jednak nie wydano wobec niej postanowienia o przedstawieniu zarzutów ani nie przystąpiono do przesłuchania jej w charakterze podejrzanego.
W chwili postawienia zarzutów osoba podejrzana staje się podejrzanym. Przed pierwszym przesłuchaniem podejrzany otrzymuje na piśmie pouczenia o przysługujących mu uprawnieniach i obowiązkach. Zatem jakie są prawa i obowiązki podejrzanego?
Prawa i obowiązki podejrzanego - prawa
W trakcie postępowania karnego podejrzanemu przysługują liczne prawa. Pierwszym niezwykle istotnym prawem podejrzanego jest prawo do składania wyjaśnień, prawo do odmowy składania wyjaśnień oraz prawo odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania, bez konieczności podawania powodu odmowy. Podejrzany może złożyć wyjaśnienia lub odmówić składania wyjaśnień zarówno w formie ustnej jak i pisemnej.
Kolejnym fundamentalnym prawem podejrzanego jest prawo do skorzystania z pomocy wybranego przez siebie obrońcy. Obrońcą podejrzanego może być adwokat lub radca prawny. Podejrzany może mieć jednocześnie maksymalnie trzech obrońców. Jeżeli podejrzany udowodni, że nie stać go na obrońcę, wówczas sąd może wyznaczyć mu obrońcę z urzędu. W przypadku skazania lub warunkowego umorzenia postępowania podejrzany może zostać obciążony kosztami obrony z urzędu.
Podejrzany ma także prawo do skorzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza jeśli nie włada językiem polskim w sposób wystarczający.
Podejrzany ma prawo by podczas przesłuchania był obecny jego obrońca. Innym prawem podejrzanego jest także prawo do informacji na temat zarzutów, ich uzupełnieniu, zmianach jakie następują a także o kwalifikacji prawnej zarzucanego przestępstwa.
Podejrzany ma prawo do dostępu do akt sprawy, a także do sporządzania odpisów i kopii, jednak można mu odmówić takiego prawa ze względu na ważny interes państwa lub dobro prowadzonego postępowania. Każdy podejrzany ma także prawo do zapoznania się z materiałami śledztwa lub dochodzenia przed jego zakończeniem. W trakcie zapoznania podejrzanemu może towarzyszyć jego obrońca.
Jednym z praw podejrzanego jest także możliwość składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa bądź dochodzenia. Należy do nich między innymi przesłuchanie świadka, dopuszczenie opinii biegłego lub uzyskanie dokumentów.
Prawa i obowiązki podejrzanego - obowiązki
Zanim przejdziemy do omawiania obowiązków podejrzanego należy zaznaczyć, że podejrzany nie ma obowiązku dowodzenia swej niewinności ani obowiązku dostarczania dowodów, które mogą wpłynąć niekorzystnie na jego sytuację. Jednak w procesie przygotowawczym podejrzany ma szereg obowiązków, które reguluje Kodeks Postępowania Karnego.
Podejrzany musi poddać się oględzinom zewnętrznym ciała oraz badaniom niepołączonym z naruszeniem ciała. Podejrzanemu można pobrać odciski placów, sfotografować go oraz pokazać w celach rozpoznawczych innym osobom.
Podejrzany ma także obowiązek poddania się badaniom psychologicznym i psychiatrycznym a także badaniom połączonym z dokonaniem zabiegów na ciele, z wyjątkiem zabiegów chirurgicznych. Oznacza to, że podejrzany jest zobowiązany do przekazania materiału dowodowego takiego jak włosy, wydzieliny (np. ślina) czy pobranie krwi o ile jest to niezbędne i nie zagraża jego życiu i zdrowiu. Takie czynności może przeprowadzić pracownik służby zdrowia, natomiast jeżeli od podejrzanego ma być pobrany sam wymaz ze śluzówki policzków wówczas może dokonać tego funkcjonariusz Policji.
Jeżeli podejrzany nie spełni tych obowiązków taka sytuacja może doprowadzić do zatrzymania i przymusowego doprowadzenia podejrzanego. Odmowa może skutkować również uzasadnionym użyciem siły fizycznej lub środków technicznych, które będą służyły obezwładnieniu podejrzanego.
Podejrzany ma obowiązek stawić się na każde wezwanie w toku postępowania karnego. W chwili nieusprawiedliwionego niestawienia się podejrzanego można go zatrzymać i sprowadzić przymusowo. Innym obowiązkiem podejrzanego jest również zawiadomienie o każdej zmianie miejsca zamieszkania lub pobytu, która trwa dłużej niż 7 dni.
Jeżeli podejrzany przebywa poza granicami kraju wówczas ma obowiązek wskazać adresata dla doręczeń na terenie kraju. Jeżeli tego nie uczyni wówczas pismo uważa się za doręczone.
Na moim blogu znajdziesz także informacje na temat środków zapobiegawczych, które można zastosować wobec podejrzanego.
Na moim blogu znajdziesz także informacje na temat środków zapobiegawczych, które można zastosować wobec podejrzanego.