Dozór elektroniczny staje się coraz bardziej popularną formą odbywania kary pozbawienia wolności, ponieważ pozwala na odbycie jej poza zakładem karnym przy użyciu odpowiednich środków technicznych. Taki rodzaj odbywania kary pomaga skazanemu uniknąć wyeliminowania z życia społecznego, a także uchronić się od negatywnych skutków odbywania kary w zakładzie karnym. Dzięki dozorowi elektronicznemu skazany może wypełniać wcześniejsze obowiązki takie jak praca zawodowa, opieka nad dziećmi czy prowadzenie domu. Ten system kontroli pozwala organom sprawdzać, czy skazany znajduje się w miejscu wskazanym przez sąd podczas odbywania kary.
Co to jest dozór elektroniczny?
Dozór elektroniczny jest to kontrola zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych. Taka metoda pozwala na odbycie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym lub aresztem śledczym. Odbywa się on za pomocą odpowiednich środków technicznych i może mieć 3 różne postacie:
- Dozór stacjonarny – kontrolą objęte jest przebywanie osoby skazanej w określonych dniach tygodnia i godzinach w miejscu ustalonym przez Sąd penitencjarny
- Dozór mobilny – kontrolowane jest bieżące miejsce przebywania skazanego niezależnie gdzie przebywa w danej chwili
- Dozór zbliżeniowy – kontroli podlega zachowanie przez skazanego określonej minimalnej odległości od danej osoby
W przypadku kary pozbawienia wolności stosuje się dozór stacjonarny, natomiast dozór zbliżeniowy i mobilny stosuje się w poszczególnych środkach karnych i zabezpieczających.
Kto może skorzystać z dozoru elektronicznego?
Odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie dotyczy wszystkich skazanych. Aby móc ubiegać się o dozór elektroniczny, trzeba spełnić łącznie liczne warunki określone w Kodeksie karnym wykonawczym. Dozór elektroniczny może zostać orzeczony:
- Wobec skazanego na karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 1 roku i 6 miesięcy,
- Jeśli skazany posiada określone miejsce stałego pobytu,
- Jeżeli jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary,
- osoby pełnoletnie zamieszkujące ze skazanym wyrażą pisemną zgodę na przeprowadzenie czynności kontrolnych,
- w przypadku skazanego, który rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym – jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego,
- w przypadku skazanego, który jeszcze nie rozpoczął odbywania kary w zakładzie karnym – jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie zamkniętym.
Skazany, który otrzyma zgodę na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego otrzymuje specjalną opaskę z nadajnikiem, którą zakłada się na rękę lub nogę. Sąd penitencjarny wskazuje miejsce pobytu skazanego i tam są instalowane specjalne urządzenia odbierające sygnał z opaski. Dzięki temu można ustalić czy skazany w danym momencie przebywa we wskazanym miejscu.
Zalety odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego
Skazany, który może ubiegać się o odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego ma możliwość prowadzenia życia społecznego według zasad określonych przez Sąd penitencjarny. Dzięki temu może świadczyć pracę, zajmować się domem, sprawować opiekę nad dziećmi, uczyć się, brać czynny udział życiu kulturalnym i społecznym. Sąd wyznacza skazanemu miejsce odbywania kary, a także wyznaczone godziny, w jakich może je opuszczać w celu pójścia do pracy czy załatwienia ważnych dla siebie spraw. Poza miejscem zamieszkania skazany może przebywać maksymalnie 12 godzin. Poza wyznaczonym czasem skazany nie może opuszczać swojego miejsca pobytu.
Niewątpliwą zaletą dozoru elektronicznego jest unikniecie negatywnych konsekwencji jakie niesie za sobą odbywanie kary w zakładzie karnym.
Obowiązki skazanego w systemie dozoru elektronicznego
Skazany, wobec którego wykonywany jest dozór elektroniczny ma obowiązek nieprzerwalnie nosić nadajnik. Do jego obowiązków należy także dbanie o wszelkie środki techniczne, dzięki którym wykonywana jest kara w systemie dozoru elektronicznego. Skazany ma chronić środki przed uszkodzeniem, zniszczeniem oraz ich utratą. Obowiązkiem skazanego jest także zapewnienie stałego zasilania elektrycznego wszystkich urządzeń, które pozwalają na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego.
Skazany ma obowiązek udostępnić podmiotowi dozorującemu środki techniczne w celu ich naprawy oraz umożliwienie przedstawicielom podmiotu wejście do pomieszczeń, w których przebywa skazany. Skazany ma obowiązek stawiać się na wezwanie sędziego lub kuratora w celu złożenia wyjaśnień.
Czy za dozór elektroniczny się płaci?
Odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego daje możliwość funkcjonowania w społeczeństwie. Wiele osób zadaje sobie pytanie czy takie odbywanie kary wiąże się z opłatami. Wniosek o dozór elektroniczny może złożyć skazany, jego obrońca, a także prokurator, sądowy kurator zawodowy lub dyrektor zakładu karnego. Z takim wnioskiem jednak nie może wystąpić członek rodziny skazanego.
Złożenie wniosku o wykonywanie kary w systemie dozoru elektronicznego nie wymaga uiszczenia opłaty. Odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego również nie wiąże się z opłatami dla skazanego, ponieważ w całości koszt ponosi Skarb Państwa. Decyzja dotycząca odbywaniu kary w systemie dozoru elektronicznego powinna być wydana w terminie 30 dni od wpłynięcia wniosku do sądu penitencjarnego właściwego
Kancelaria świadczy usługi związane z przygotowaniem wniosku do sądu penitencjarnego o udzielenie skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Wsparcie adwokata od spraw karnych pozwala na swobodne przejście przez procedurę składania wniosku oraz pozwoli na pełną reprezentację interesów skazanego w takcie trwania posiedzenia sądowego.